MSÜ İş talimatları
1 Alet set ve malzemelerin MSÜ’ ye teslim edilmesi ve MSÜ’den teslim alınması
Amaç: Kullanım sonrası alet ve malzemelerin Merkezi Sterilizasyon ünitesine teslim edilmesi , Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde steril edildikten sonra kulllanacak bölümlere teslim koşulllarını belirlemektir.
Kapsam: Sterilizasyon ünitesinde alet ve malzemelerin teslim alınması ve teslim edilmesi aşamasındaki tüm uygulamaları kapsar.
Uygulamadan sorumlu kişiler: Sterilizasyon ünitesine alet ve malzemelerin teslim eden ve alan kişiler bu talimatı uygulamaktan sorumludur.
UYGULAMA
· Kullanılmış kontamine alet set ve malzemeler kapalı transfer arabası veya transfer masası ile MSÜ ye transfer edilir. Eğer ünite ve MSÜ arasında ayrı bir kirli koridor yada kirli asansör varsa transfer araçlarının kapalı olması gerekli değildir
· Kullanılmış aletler kullanımdan sonra barkod okuyucu ile sayım ve kontrolü yapılarak MSÜ tarafından teslim alınır
· Her set içerisinde, mevcut olan aletlerin kayıtlı olduğu ve sayımlarının kaydedildiği bir liste bulundurulur
· Aletlerin birbiri ile temas eden uçları açık pozisyona getirilir, büstüri takılı ise uçları sapından alet yardımı ile çıkarılıp atılır ve düzgün olarak yerleştirildikten sonra MSÜ ye teslim edilir
· Steril alet set ve malzemeler elde kucakta taşınmaz bir poşet içerisinde veya servis sepetleri ile taşınır ve malzeme teslim formu karşılığında teslim edilir
· MSÜ Ameliyathaneye malzeme alet set vb teslim ederken ve teslim alırken Ameliyathane malzeme listesi ile kullanılır
· Ameliyathane dışındaki servislerden MSÜ’ne malzeme teslim etme ve alma için teslim edilen malzemenin ne olduğu, sayısı, hangi servisten geldiği, ne zaman geldiği, kimin teslim ettiği, kimin teslim aldığı, ne zaman teslim edeceği bilgilerinin kaydedileceği 3 nüshalı Alet ve Malzeme teslim formu kullanılır
2 Cerrahi set alet ve malzemelerin temizliği ve Dekontaminasyon uygulamaları talimatı
Amaç: Bir Hastanede/Sağlık Kuruluşunda kullanım sonrası alet ve malzemelerin Merkezi Sterilizasyon ünitesinde temizlik ve Dekontaminasyon uygulamalarını tanımlamaktır.
Kapsam: Sterilizasyon ünitesinde alet ve malzemelerin temizlik ve dekontaminasyon aşamasındaki tüm uygulamaları kapsar.
Uygulamadan sorumlu kişiler: Sterilizasyon ünitesine alet ve malzemelerin temizlik ve Dekontaminasyon işlemini gerçekleştiren kişiler bu talimatı uygulamaktan sorumludur.
UYGULAMA
· Dekontaminasyon; Kullanılmış alet ve malzeme üzerindeki kontaminasyonun giderilme işlemidir
· Aletlerin tümü barkod okuyucu ile kontrol edilerek sayılır ve uçları açılarak sepetlere yerleştirilir
· Dezenfeksiyon odasına ameliyathane ve diğer bölümlerden gelen aletler ve setler kontamine riski göz önünde bulundurularak gömlek eldiven giyildikten sonra teslim alınır
· Malzemeler özelliklerine göre sınıflandırılarak ayrı dekontaminasyon ve dezenfeksiyon programı uygulanır
· Ultrasonik yıkama makinesinde yıkanacak aletler uçları açık sepete yerleştirildikten sonra akan suyun altında kaba kir ve kanlarından arındırılır
· Arızalı ve problemli aletler kullanıldıkları bölümden ayrılmış olarak, alet set listesinde arıza bilgisi kaydedilmiş olarak gelmelidir
· Arızalı alet paket lastiği (işaret) takılarak dekontamine edilir
· Deli dana (Creutzfeltz- Jakops) olasılığı olan hastalarda kullanılan aletler sterilizasyona teslim edildiğinde öncelikle buhar sterilizatörde 134 OC’de 1 saatlik programa tabi tutulduktan sonra kullanıldığı alandan yeni gelmiş gibi uygulama yapılır
· Kullanıma yeni giren tıbbi aletler önce üzerindeki marka etiketlerinden, koruyucu maddelerden arındırılır, yıkandıktan sonra sterilizasyon işlemine alınır
· Açılmış her set ve malzeme açıldıktan sonra kullanılmamış bile olsa, kontamine-kirli sayılır
· Yapılan temizlik ve dekontaminasyon uygulamaları alet ve malzemelerin özelliğine göre aşağıda yazıldığı gibi yapılır;
· Kesici ve delici olan aletlerin bozulmamasına dikkat edilir
· Kanüllü aletlerin içi fırça ile fırçalanır ve içinden basınçlı su geçirilir ait olduğu setin sepetinin içine konulur, dezenfektöre yerleştirilir
· Arızalı işareti ve bilgisi olan aletler işareti ile dezenfektöre yerleştirilir
· Cerrahi aletlerin uçları açılarak uçlar yukarı bakacak şekilde sepete dizilir
· İçerisinde alet sayısı ve yoğunluğu fazla olan setlerin içerisindeki aletlerin tüm yüzeylerinin yıkanabilmesi için 2 veya 3 sepete yerleştirildikten sonra dezenfektöre konur
Bataryalımotorlar:
· Kapalı oldukları kontrol edilir ve bataryaları çıkartılır
· Tüm aksesuarlar birbirinden ayrılır
· Motor kısımları suya batırılmaz, dezenfektöre atılmaz ve ultrasonik yıkama cihazında yıkanmaz
· Aksesuarlar batırma banyosunda temizleme ve dezenfeksiyon özelliği olan solüsyona batırılır, kanüllü olanların içleri fırçalanır, belirlenmiş olan dezenfeksiyon süresi boyunca dezenfektanda bekletilir
· Akan su altında deminarilize su ile durulanır, basınçlı hava veya lifsiz bir bez ile kurulanır
· Motor kısmı dezenfektanlı bez ile silinir, 10 dakika sarılı bırakılır
· Deminarilize suda ıslatılmış bez ile silinir
· Not: Cerrahi motor aksesuarlarının temizliğinde üretici firmanın önerileri dikkate alınır.
Havalı /elektriklimotorlar:
· Motor giriş aksamına su kaçmaması için kapakları kapatılır veya soket girişleri solüsyon dışında bırakılarak dezenfektanlı beze sarılır ve/veya kordonlar dezenfektanlı bez ile silinir ve 10 dakika dezenfektan ile ıslatılmış beze sarılı bırakılır
· Yeterli süre sonunda deminarilize suda ıslatılmış bez ile durulanır, kurulanır
· Laparoskopik aletler demonte edilir.
· Aksesuarlar, kaybolmaması için küçük kapaklı sepete konulur.
· Aletler dezenfektörün “Laparoskopi” aksamına yerleştirilir ve dezenfektörde yıkanır.
· Setin acil olarak tekrar kullanılması gerektiğinde, aletler ultrasonik yıkama cihazında yıkanabilir.
· Ultrasonik yıkama cihazı gün başlangıcında enzimatik özelliği olan solusyon ile üreticilerin önerisi doğrultusunda kullanıma hazırlanır
· Laparoskopik aletlerin kaba kiri akan su altında giderilir, hava tabancası ile içinden hava geçirilir, ultrasoniksolusyona yatırılır
· Süre ayarlanarak ultrasonik yıkama cihazı çalıştırılır
· Süre sonunda aletler çıkartılır, temiz lavabo yıkama havuzunda içlerinden kontrol amacıyla fırça, basınçlı deminarilize su ve basınçlı hava geçirilerek kontrol edilip, iyice durulanır ve kurulanır. Basınçlı hava tabancası ile kurutulur
· Gerektiğinde kurulama için yumuşak ve lifsiz bir bez kullanılır
· Mikro aletler kilitleri ve eklemleri açık vaziyette sepetlerine yerleştirilir
· Sepet ultrasonik cihazın içine yeterli süre ayarlanarak yerleştirilir ve cihaz çalıştırılır
· Süre sonunda mikro aletler temiz lavabo yıkama havuzunda bol deminarilize su ile durulanır
· Duruma göre basınçlı hava veya lifsiz bez ile kurulanır
· Batırma banyosu olarak kullanılan küvet günün başlangıcında temizleme ve en az orta düzey dezenfeksiyon özelliği olan dezenfektan ile, üreticilerin önerisi doğrultusunda kullanıma hazırlanır.
· Optik ve soğuk ışık kordonlarının kaba kiri akan su altında yıkanır, kurulanır.
· Çıplak göz ile görüntü özelliği kontrol edilir.
· Tüm optiklerin ve soğuk ışık kordonlarının adaptörleri demonte edilir.
· Batırma banyosuna yerleştirilip yeterli süre beklenir.
· Bekletme süresi sonunda temiz lavabo yıkama havuzunda akan deminarilize su ile iyice durulanır, lifsiz bir bez ile kurulanır.
· Sökülen adaptörler monte edilmeden kontrol paketlemeye verilir.
· Bu tür malzemelerin temizlik, dezenfeksiyon, kontrol, paketleme, sterilizasyon gibi tüm işlemleri düşmeyi engelleyecek güvenli bir alan üzerinde yapılır.
· Not :Optikler ve soğuk ışık kordonlarının temizlik ve dezenfeksiyonu için ultrasonik yıkayıcı kullanılmaz.
· Bipolarpensetlerin uçları zarar görmeyecek şekilde fırçalanır, kordonları, kırılma oluşmayacak şekilde toplanarak batırma banyosuna yerleştirilir.
· Bekletme süresi sonunda temiz lavabo yıkama havuzunda akan deminarilize su ile iyice durulanır, basınçlı hava veya lifsiz bir bez ile kurulanır.
· Büyük sıvı kapları elde, küçük sıvı kapları ve transfer sepetleri dezenfektörde yıkanır.
· Transfer arabaları dezenfektan solusyon ile ıslatılmış bez ile silinip, durulama bezi ile silinir ve lifsiz bez ile kurulanır.
3 Dezenfektör ve ultrasonik yıkama cihazı kullanımı ve kontrolü talimatı
Amaç: Alet ve malzeme yıkama ve dekontaminasyonu için kullanılan cihazların kullanımı ve kontrolunu tanımlamaktır.
Kapsam: Sterilizasyon ünitesinde alet ve malzemelerin temizlik ve dekontaminasyonu için kullllanılan cihazların kulllanım ve kontrol uygulamalarını kapsar.
Uygulamadan sorumlu kişiler: Sterilizasyon ünitesinde alet ve malzemelerin temizlik ve Dekontaminasyonu için kulllanılan cihazları kulllanan ve kontrolllerinigerçekleştirn kişiler bu talimatı uygulamaktan sorumludur.
UYGULAMA
Dezenfektör
Dezenfektörün Hazırlanması ve çalıştırılması:
· Temizlik yapılmışsa veya cihaz kapalı ise: Cihaz power düğmesine basılarak cihaz açılır.
· Cihaz ekranındaki alet yıkama programlardan hangisi kullanılacak ise ileri geri tuşlar ile program seçilir
· Her gün cihazda kullanılan deterjan ve nötralizasyon solusyon miktarları kontrol edilir .
· Biten solüsyonların yenisi takılır. (Solüsyonlar bittiği zaman alarm verdiğinde solüsyonların yenisi takılır.)
· Cerrahi alet yıkama/ Plastik malzeme yıkama programına okey tuşları ile gelinir. Program başlatma ( Cycle start) tuşuna basilır. Program başlatılır.
· Program bittikten sonra malzemeler alet hazırlık bakım paketleme alanında Dezenfektöropendoor tuşuna basılarak set alet ve malzemeler dezenfektörden çıkarılır.
· Cihaz arızalanması “Tıbbi Cihazlarda Arıza Giderme” talimatı doğrultusunda ilgili birimlere haber verilir.
Dezenfektör Yükleme:
· Yıkanacak setler malzemeler sepetlere sıkıştırılmadan yerleştirilir.
· Mümkün olduğu kadar aynı tip malzemeler birlikte yıkanır. (örneğin tekstil setleri, alet setleri vb.)
· Ağır alet setleri yoğunlaşmayı önlemek amacıyla iki sepete bölünür.
· Sıvı kapları içlerindeki sıvının en kolay boşalabileceği gibi ters olarak sepetlere, sepetlerde dezenfektör arabasına yerleştirilir.
· Sepetlerin uygun yerleşimi için , sepet kolları yerleştirirken içeri çevrilir ve arabanın sepet freni kapatılır.
· Araba dezenfektöre kilitlenir.
· Arabanın kayan kısmı yavaşça dezenfektörün içine itilir.
· Yıkama programı seçilerek dezenfektör çalıştırılır.
· Dezenfektöre yüklenenler dezenfektör kullanım formuna kaydedilir.
· Dezenfektörkontrolu için yapılan ....... testi ........ sıklıkla yapılır sonucu ........ kaydedilir.
Boşaltma:
· Program bitiminde dezenfektörün kapısı açılır.
· Boşaltma tarafındaki araba dezenfektöre kilitlenir.
· Kayan kısım dışarıya doğru çekilir.
· Dezenfektörün çizelgesi kontrol edilir .
Dezenfektörün Temizliği:
Dezenfektörün temizliğinde Kullanılan Malzemeler
· Ilık su
· Deterjan
· Yumuşak bez
· Özel temizleme pedi
· Metal parlatıcı
Dezenfektörün temizliği
· Dezenfektör cihazlarının temizliği her gün bir kez yapılır.
· Dezenfektörün iç çemberi, sepet rayları, süzgeç ve kapalı olan kapının iç yüzü deterjanlı ılık suya batırılmış yumuşak bir bez ile silinir.
· Gerekirse (leke görülürse) temizleme pedi ile ovulur.
· Bir bez ile deterjan giderilene kadar aynı bölgeler durulanır.
· Süzgeç ve sepet rayı temizlenip yerine yerleştirilir.
· Cihazın dış yüzeyi de aynı şekilde temizlenir.
· Kontrol panelinin gösterge bölümü ovmadan ve suyu iyice sıkılmış bez ile temizlenir.
· Cihazın dış yüzeyi metal parlatıcı ile parlatılır.
· Yükleme arabaları her gün , deterjanlı ılık suya batırılmış yumuşak bir bez ile silinir, durulanır ve kurulanır.
· Temizlik işlemi sonrasında Ek-6: “MSÜ Cihaz Temizlik Kontrol Çizelgesi ” üzerindeki bilgiler temizliği yapan çalışan tarafından doldurulur ve imzalanır.
Dezenfektörün Elektronik test sistemleri ile kontrol edilmesi
· Her gün ilk kullanımda alet ve malzemeler cihaza yüklenirken cihaz içine konur
· Program sonunda alet ve malzemelerle birlikte dezenfektörden çıkarılan data logger bilgisayar bağlantısı yapılarak cihazdaki süreçleri kaydedilir.
Ultrasonik yıkama cihazı
· Ultrasonik yıkama cihazı solusyonu kirlendikçe , kirlenmediyse günlük değiştirilir.
· Solusyon değişimi için cihazın arka kısmındaki su gider vanası açılarak su boşaltılır.
· Solüsyon boşaltıldıktan sonra ultrasonic yıkama cihazı solusyon haznesi yıkanır.
· Cihaz silinip kurulanır.
· Cihazın fişi takılır. Power tuşuna basılarak cihaz açılır.
· Cihaz içine operatinglevel çizgisine kadar once ..... litre su konulur.
· .... ml / cc.............. solüsyon suya ilave edilir.
· Set degasmodunda 5 dakika çalıştırılarak solusyon ve suyun karışması sağlanır.
· Ultrasonik yıkamasına konacak alet ve malzemeler solusyona atılmadan once akan ılık su altında yıkanır.
· Lümenli olan aletlerin içinden basınçlı su tabancası ile su ve hava geçirildikten sonra ultrasonik yıkayıcıya konur.
· Solusyon da bulanıklık , gözle görülür bir kirlenme, su yüzünde partikül görülmesi durumunda solusyon değiştirilir.
· Cihaz 40 Santigrat derecede En az 5 dakika çalıştırılır. Yeterli temizlik sağlanmamışsa 5 dakika .yeterli gelmedi ise tekrar 5 dakika çalıştırılır.
· Ultrasonik yıkamaya konulan malzemelerin tamamen solüsyona batırılmış olması sıvının aletin üzerine çıkması sağlanır
· Ultrasonik yıkayıcıdan çıkarılan alet ve malzemeler akan su altında yıkanır
· En son durulaması deminarilize su ile yapılır.
· En son durulamadan sonra basınçlı hava ile kurutulur.
4 Cerrahi alet set ve malzeme bakım kontrol ve paketleme talimatı
Amaç: Bir hastanenin Merkezi Sterilizasyon ünitesinde temizlik ve dekontaminasyonu yapılmış aletlerin sterilizasyon öncesi bakım kontrol ve paketleme işlemleri sırasında yapılması gerekenleri belirlemektir.
Kapsam: Merkezi Sterilizasyon ünitesinde temizlik ve dekontaminasyonu yapılmış aletlerin sterilizasyon öncesi bakım kontrol ve paketleme işlemleri aşamasındaki tüm uygulamaları kapsar.
Uygulamadan sorumlu kişiler: Merkezi Sterilizasyon ünitesinde temizlik ve dekontaminasyonu yapılmış aletlerin sterilizasyon öncesi bakım kontrol ve paketleme işlemlerini yapan kişiler bu talimatı uygulamaktan sorumludur.
UYGULAMA
Genel prensipler
· Buhar sterilizatörde steril edilecek bohça ebatları 30x30x50 cm boyutlarından daha büyük olmaz
· Zarf veya dikdörtgen usulu paketleme çift paket ile yapılır .Her paket ayrı paketlenir.
· Paketlerin üzerinde sterilizasyon tarihi, paket içeriği, kişinin isminin baş harfleri ve yükleme numarası etiket /maruziyet bandına yazılır
· Sterilizasyon poşetlerinde sterilizasyon tarihi, paket içeriği, kişinin isminin baş harfleri ve yükleme numarası poşetin ısı ile kapatılan kısmının üst dış kısmına yazılır.
· Her paket içine kimyasal indikatör konulur
· Paketlenmiş alet setinin ( tepsi, aletler ve bohçanın toplamı ) ağırlığı 7- 7,5 kg’ı geçmez
· Paketlenecek alet ve malzemeler temiz ve kuru ve tam olarak çalıştığı kontrol edilir
· Cerrahi aletler tek diş olarak kilitlenir.
· Taslar iç içe konacaksa arasına havlu yerleştirilir.
· Keten veya pamuklu bir havlu tek katlı ve tamamen açılmış olarak tepsi tabanına yerleştirilir
· Tepsiden taşan havlu aletlerin üzerine katlanır.
· Paketleme Yöntemleri Zarf Yöntemi, Dikdörtgen Yöntemi Kağıt / Plastik Poşetlerle Paketleme yöntemi olarak 3 şekilde uygulanabilir.
Zarf yöntemi:
· Masa üzerine çift medikal kağıt serilir.
· Alet seti ortaya köşeli olarak yerleştirilir.
· Önce geniş taraftaki köşe alet setinin üzerine çevrilir ve uç kısmı kolay açılabilmesi için geriye kıvrılır.
· Sağ ve sol köşe uçları geriye kıvrılarak paketlenecek malzemenin üzerine katlanır.
· Son olarak diğer geniş taraf malzemenin üzerine katlanır. Uç paketin içinden çekilebilecek şekilde sıkıştırılır. İkinci kat örtüde aynı yöntemle kapatılır ve bantlanır.
Kağıt / Plastik poşetlerle paketleme yöntemi:
· Paketlenecek malzemeye uygun büyüklükte kağıt / plastik poşet seçilir.
· Poşet Malzemeye uygun büyüklükte kesilir.
· Paket açma yönünün aksi tarafı makina yardımı ile yapıştırılarak malzeme içine yerleştirilir, daha sonra diğer taraf yapıştırılır.
· Ameliyathanede kullanılacak tüm paketler çift paket yapılır
· Ameliyathane dışındaki servisler in alet ve malzemeleri ağırsa veya birden fazla alet paketlenecekse çift kat paketleme yapılır.
· Paket yapılan aletin özelliğinin kapatılmamasına dikkat edilir.
· Paket yapıldıktan sonra iyi yapışıp yapışmadığı kontrol edilir.
· Paketin kenarına makine ayarları yapılarak bölüm , sterilizasyon ve son kullanma tarihi ve paketleyen kişi bilgileri yazılır.
· Barkotlar ve etiketler kağıt kısmına değil, poşet kısmına yapıştırılır.
Malzemelere uygun bakım ve paketleme yöntemleri
Cerrahi Alet Setleri:
· Parçalara ayrılmış uygun olan aletlerin montajı yapılır.
· Gerektiğinde ek yerleri sertleşen aletler medikal yağ ile yağlanır. Fazla yağ lifsiz yumuşak bir bez ile silinir.
· Set listelerine göre setin içerisindeki aletler kontrol edilir. Arızalı aletler ayrılır.
· Paket bandının üzerine set adı ve sette eksik olan aletler varsa yazılır.
· Aletlerin miktarına uygun büyüklükte tel sepet kullanılır.
· Tel sepetin tabanına içindeki aletlerin üzerini de örtecek büyüklükte bir örtü serilir (wrap veya kumaş).
· Set içeriği, “ Hazırlanan Set Listesi” ne göre kontrol edilerek aletler bu sepetin içine yerleştirilir.
· “Set Listesi” ne tarih ve isim yazılır, alet sepetinin üzerine konulur.
· Kilitli aletlerin tek kilitleri kilitlenir, iğne tutucular (portegüler) kilitlenmez.
· Aletler birbirine paralel olacak şekilde yerleştirilir.
· Zarf yöntemine uygun olarak paketlenir
Optikler :
· Optiklerin adaptörleri monte edilir ve eksik varsa tamamlanır.
· Görüntünün net olup olmadığı gözle kontrol edilir.
· Kılıf / kutuya yerleştirirken optiğe dikkat edilir.
· Optikler özel plastik kutularına konulur.
· Optik ve soğuk ışık kordonları etilenoksit formaldehit ve plazma sterilizatörde steril edilmek üzere (soğuk ışık kordonları çember şekline getirilerek 25 cm lik sterilizasyon poşetlerine) paketlenir.
Spançlar ve laparotomipedleri:
· Radio-opaklı ise, radio-opak çizgileri aynı yöne gelecek şekilde kullanım yerine göre standart adetlerde hazırlanır.
· Tek tek sayılarak istenen sayıda olup olmadığından emin olunur (örneğin; 5, 10 vb. adetlerde hazırlanan paketler).
· Üç tarafı yapıştırılmış olan kağıt / poşet paket rulosunun içine (radiopaklı ise radiopak çizgisi görünecek şekilde) yerleştirilir. Diğer taraf da yapıştırılır, iyi yapışıp yapışmadığı kontrol edilir.
· Ameliyathanede kullanılacak Gazlı bezler iki kat poşet yapılır
Motor ve aksesuarları:
· Yağlanması gereken cerrahi motor ve aksesuarlar firmadan alınan bilgiler doğrultusunda yağlanır.
· Set halinde olanlar zarf metoduna göre, tek olanlar kağıt plastik poşetlerle paketlenir.
Sıvı kapları:
· Sıvı kapları ıslak ise kurulanır.
· Büyük sıvı kaplarını birbirinden ayırabilmek için havlu kullanılır.
· Büyük sıvı kabının içine, içini kaplayacak büyüklükte havlu konur.
· Üzerine ikinci kap dip kısmı diğerine paralel olacak şekilde yerleştirilir.
· Diğer daha küçük kaplar da aynı şekilde havlu ile ayrılarak ve dipleri diğerlerine paralel olacak şekilde içiçe yerleştirilir.
· Kimyasal indikatör metale değmeyecek şekilde paket içine yerleştirilir.
· Dikdörtgen yöntemine uygun olacak şekilde paketleme işlemi yapılır.
· Paket, buhar için proses indikatörlüband ile kapatılır.
· Küçük ve tek paketlenecek sıvı kapları, kağıt / plastik olan medikal poşetlere paketlenir.
· Uygun büyüklükte poşete sıvı alan kısmı kağıt tarafına gelecek şekilde yerleştirilir. Sterilizasyon poşetinin her iki tarafı da paketleme makinası ile yapıştırılır.
Tekstiller:
· Tekstillerin yeterli steril bariyer sağlamaması nedeni ile kullanılması önerilmez
· Yıkanmış temiz ve katlanmış çamaşırlar cinslerine göre ayrılır.
· Işıklı masada delikleri kontrol edilerek sağlamlar en kolay açılabileceği şekilde katlanır.
· Katlarken üzerinde iplik, band atığı vs. varsa bunlar alınır, gerekirse yapışkan maddenin temizlenmesi için çamaşırhaneye gönderilir.
· Çamaşır seti yapılacaksa; en son örtülecek örtü en alta gelecek şekilde birbirlerine paralel olarak yerleştirilir. Paketleme zarf yöntemine uygun olarak yapılır.
· Paketin ne çok sık, ne de çok gevşek olmamasına dikkat edilir
5 Sterilizasyon uygulamaları ve kontrolü talimatı
Amaç: Bir hastanesinin Merkezi Sterilizasyon ünitesinde sterilizasyon öncesi bakım kontrol ve paketleme işlemleri yapılmış malzemelerin ısıya dayanıklılıklarına cinslerine göre ayrılarak steril edilmesi ve sterilizasyon cihazlarının temizlik kontrolleri sırasında yapılması gerekenleri belirlemektir.
Kapsam: Merkezi Sterilizasyon ünitesinde steril edilecek tüm alet ve malzemelerin steril edilmesi ve sterilizasyon kontrolleri cihaz temizlikleri için gereken tüm basamakları kapsar.
Uygulamadan sorumlu kişiler: Merkezi Sterilizasyon ünitesinde sterilizasyon cihazlarını yükleme boşaltma temizlik ve kontrollerini uygulayan kişiler bu talimatı uygulamaktan sorumludur.
UYGULAMA
Sterilizasyon süreci
· Kontamine alet ve malzemelerin teslim alınması “IT 001 - Alet set ve malzemelerin MSÜ ye teslim edilmesi MSÜ den teslim alınması ” talimatı doğrultusunda yapılır)
· Alet ve malzemelerin dekontamine edilmesi “IT 002 - Cerrahi Alet ve malzeme temizliği ve Dekontaminasyon uygulamaları” talimatı doğrultusunda yapılır
· Alet ve malzemelerin bakım Kontrol ve hazırlığı ve paketlenmesi “IT 004 - Cerrahi alet Bakım , kontrol ve paketleme ” talimatı doğrultusunda yapılır
· Steril edilmesi “IT 005 - Sterilizasyon Uygulamaları ve Kontrolu Talimatı” doğrultusunda yapılır
· Steril malzeme, alet ve alet setinin kullanıcıya teslim edilmesi “ST - Alet set ve malzemelerin MSÜ ye teslim edilmesi MSÜ den teslim alınması ” talimatı süreçlerinden oluşur.
Buhar Sterilizasyonu:
· Yüksek ısıda (121-134 oC), standart sürelerde, basınç (buhar) ile sterilizasyon işleminin gerçekleştirilmesidir.
· Isıya ve neme dayanıklı bütün malzemeler buhar sterilizatöründe steril edilir
Kullanım İçin Cihazın Hazırlanması:
· Temizlik yapılmışsa veya cihaz kapalı ise:
· “Kontrol” anahtarından cihaz açılır.
· Günün ilk kulllanımında;
o Kontrol menüsünden ısıtma programı çalıştırılır
o Otomotik kaçak testi programı çalıştırılır.
o Bovi&Dick test yapmak için Elektronik kontrol test aparatı cihaz içine yerleştirilir.
o Program bitiminde Elektronik kontrol test sonucu için bilgisayarda kayıtlı olan programında sonucu değerlendirilir.
o Hata yoksa alet malzeme steril etmek için sterilizatör çalışır konuma gelmiştir.
· Cihazın gösterge panelleri izlenir.
· Program bitince grafik kontrol edilir.
· Bütün bu testler olumlu sonuç verdiğinde sterilizatör kullanıma hazır demektir. Olumsuz bir sonuç elde edilmesi durumunda “Tıbbi Cihazlarda Arıza Giderme” talimatı doğrultusunda ilgili birimlere haber verilir.
Bowie-Dick Testi:
· Her gün gece shifti sonunda veya sabah alet ve malzeme konmadan cihaz boş iken uygulanır.
· Elektronik control testi cihazı drenajın üstüne gelecek şekilde bir sepetin içine yerleştirilir.
· Kapı kapatılır, Bowie&Dick test programı seçilir.
· “Start” düğmesine basılır, program aktif hale gelir.
· Program bitiminde test sonucu ve işlemin doğru olarak gerçekleşip gerçekleşmediğini gösteren grafik kontrol edilir .
Biyolojik Test:
· Biyolojik test günlük olarak ilk yük ile birlikte uygulanır.
· Tamir ve temizliklerden sonraki ilk kullanımlarda ve implant içeren her yükte biyolojik test tekrarlanır.
· Biyolojik indikatör, form üzerinde yer alan buhar sterilizatör biyolojik test uygulama yerine yük arasına görülebilecek biçimde yerleştirilir.
· İndikatör üzerinde sterilizatörno ve tarih belirtilir.
· Sterilizatör çalıştırılır.
· Program bitiminde indikatör inkübatör’ün “steam-buhar” bölümüne yerleştirilir.
· İndikatör yerleştirilirken tüpün üst kısmına elle dokunulmaz. Tüp yerleştirilirken geri çekilerek içteki cam tüp kırılır ve “Biyolojik Test Takip Formu ”na işlenir.
· Biyolojik indikatör sonucu pozitif ise sonuç aynı form üzerine işlenir.
· Cihaz kullanım dışı bırakılır.“TıbbiCihazlarlarda Arıza Giderme” talimatında tanımlanan esaslar doğrultusunda hareket edilir.
· Biyolojik indikatör sonucu pozitif ise o programda steril edilmiş tüm malzemeler toplanır, tekrar steril edilir.
· Steril edilmemiş bir malzemenin kullanılması durumunda “Beklenmedik Olay Raporu“doldurulur.
· Hasta takibe alınır.
Yükleme:
· Steril edilecek malzemeler sepetlere sıkıştırılmadan yerleştirilir.
· Mümkün olduğu kadar aynı tip malzemeler birlikte steril edilir. (örneğin tekstil setleri, alet setleri vb.)
· Ağır alet setleri yoğunlaşmayı önlemek amacıyla sepetin içine yerleştirilen bir havlu üzerine konur ve alt sepetlere yerleştirilir.
· Sıvı kapları içlerindeki sıvının en kolay boşalabileceği gibi ters olarak sepetlere, sepetlerde sterilizatör arabasına yerleştirilir.
· Araba sterilizatöre kilitlenir.
· Arabanın kayan kısmı yavaşça otoklavın içine itilir.
· Sepet freni açılır, sepetler tutularak kayan kısım geri çekilir.
· Arabanın freni açılır, geri çekilir ve otoklavın kapısı kapatılır.
· Sterilizasyon programı seçilerek sterilizatör çalıştırılır.
· Alet, alet seti, vb. numaraları Buhar sterilizatör cihazına yüklenirken barkod okuyucu ile okutulur
· Her uygulamada kontrol için kimyasal indikatör kullanılır.
Boşaltma:
· Program bitiminde sterilizatörün kapısı kendiliğinden açılır.
· Paketlerin oda sıcaklığına gelmesi beklenir.
· Boşaltma tarafındaki araba sterilizatöre kilitlenir.
· Kayan kısım içeriye hafifçe itilerek, fren kilitlenir ve sepetler dışarıya alınır.
· Kimyasal indikatör ve sterilizatörün çizelgesi kontrol edilir ve “Buhar Sterilizatör Kullanım Formu” üzerine yapıştırılır.
· Her set paketinin üzerindeki maruziyetindikator, sterilizasyon poşetleri üzerindeki işlemci indikator renk değişikliği kontrol edilir.
· Paketler nemli, kimyasal indikatör geçersiz veya çizelgede normal olmayan bir durum varsa “Tıbbi Cihazlarlarda Arıza Giderme“talimatında tanımlanan esaslar doğrultusunda hareket edilir.
· Paketler nemli çıkar ise uygulama geçersiz sayılır, yani sterilizasyon işlemi gerçekleşmemiş demektir. Paket açılır “Paketleme” talimatı doğrultusunda yeniden paketleme yapılır
Cihazın Temizliği:
Kullanılan Malzemeler;
· Ilık su
· Deterjan
· Yumuşak bez
· Özel temizleme pedi
· Metal parlatıcı
Cihazın temizliği;
· Buhar sterilizatör cihazlarının temizliği haftada bir kez yapılır.
· Cihaz akşam vardiyasında kapatılır.(cihaz kontrol anahtarı ve buhar vanası)
· Soğuyunca, kazanın tabanında bulunan sepet rayı ve süzgeçi çıkarılır.
· Kazanın iç çemberi, sepet rayı, süzgeç ve kapalı olan kapının iç yüzü deterjanlı ılık suya batırılmış yumuşak bir bez ile silinir.
· Gerekirse (leke görülürse) temizleme pedi ile ovulur.
· Kapı contalarına ıslak bez temas ettirilmez.
· Bir bez ile deterjan giderilene kadar aynı bölgeler durulanır
· Süzgeç ve sepet rayı yerine yerleştirilir.
· Cihazın dış yüzeyi de aynı şekilde temizlenir.
· Kontrol panelinin plastik bölümü ovmadan ve suyu iyice sıkılmış bez ile temizlenir.
· Cihazın dış yüzeyi metal parlatıcı ile parlatılır.
· Yükleme arabaları, deterjanlı ılık suya batırılmış yumuşak bir bez ile silinir,durulanır ve kurulanır.
· Temizlik işlemi sonrasında “MSÜ Cihaz Temizlik Kontrol Çizelgesi” üzerindeki bilgiler temizliği yapan çalışan tarafından doldurulur ve imzalanır.
Buhar Sterilizatör Özel Programı:
· Deli dana olasılığı veya tanısı konmuş hastalarda kullanılan alet setleri kullanıldıktan sonra aletlerin uçları açılmış , yukarı bakacak şekilde set tepsisine yerleştirilir.
· Direk olarak buhar sterilizatörünPrion programı (121 derecede 1 saat) uygulanır.
· Program bittikten sonra set buhar sterilizatörden çıkarılır.
· Tekrar dekontaminasyon odasına getirilir.
· “Alet Dekontaminasyonu” talimatı doğrultusunda uygulamalara devam edilir.
Etilen Oksit Sterilizasyonu:
· Düşük ısıda (37-55 oC) standart sürelerde, basınç, nem ve etilen oksit gazı ile sterilizasyon işleminin gerçekleştirilmesi ve 12 saat havalandırma sürecine tabi tutulmasıdır.
· Yüksek ısıya ve basınca duyarlı malzemeler ile hassas ve etilen oksit sterilizasyonu önerilen özel aletler etilen oksit sterilizatöründe steril edilir
· Solunumda kullanılacak malzemeler, implantlar gibi özel malzemeler, malzemenin temin edildiği firmanın önerileri doğrultusunda sterilizasyon işlemine tabi tutulurlar.
· Steril edilen malzemeler, malzemenin içeriğine, fiziksel yapısına ve kullanılacağı yere göre ekstra havalandırma sürecine tabi tutulur.
· Kumaş gibi emici materyaller bu yöntemle steril edilemez ve paketlemede kullanılamaz.
Yükleme:
· Paketler sepetin içine dik olarak yerleştiriliyorsa birbirine paralel olarak yerleştirilir.
· Paketlerin düz konulması gerekiyorsa, kağıt kısım tabana gelecek şekilde yerleştirilir.
· Kimyasal ve biyolojik indikatör paketi yükün tam ortasına gelecek şekilde yerleştirilir.
· Sepetlerin içindeki yükün sıkışık olmamasına dikkat edilir.
· Malzeme sepeti ile sterilizatörün arasında boşluk olmasına ve paketlerin iç çembere değmemesine ve egzos giderinin kapanmamasına dikkat edilir.
Cihazın Çalıştırılması:
· Dolu etilenoksit kartuşu üzerine günün tarihi yazılarak yerine yerleştirilir.
· Yük sepeti sterilizatörün içine yerleştirilir.
· Su haznesi kontrol edilir, su haznesinin yarıdan fazlasının dolu olmasına dikkat edilir.
· Sterilizasyon sürecini gösteren yazıcı kağıdın olup olmadığı kontrol edilir, Kağıt bitmişse yenisi takılır.
· Cihazın kapısı kapatılır.
· Sterilizatörün sol üst köşesindeki kontrol panelinden sterilizasyon ısısı kontrol edilir
· “Start” düğmesine basılarak program çalıştırılır.
Boşaltma:
· Sterilizasyon işlemi ….. saatte tamamlanır. 10 saatttenonce cihazın kapağı kesinlikle açılmaz.
· Sepet dışarı alınır ve masa üzerine konulur.
· Boş kartuş çıkartılır ve tıbbi atığa atılır.
· Malzeme oda sıcaklığına gelinceye kadar beklenir.
· İndikatör paketi alınır.
· Kimyasal indikatör “EtilenoksitSterilizatör Kullanım Formu” formuna zımbalanır.
· Biyolojik indikatörün üzerine çevrim numarası ve tarih yazılır.
· Biyolojik indikatör inkübatörünetilenoksit kısmına yerleştirilirken tüpün üst kısmına elle dokunulmaz.
· Cam tüp yerleştirilirken geri çekilerek kırılır ve “Biyolojik İndikatör Formu”na işlenir.
· Sterilizatörün gösterge çizelgesi kontrol edilerek “Sterilizatör Kullanım Formu” formuna zımbalanır.
· Her set paketinin üzerindeki maruziyetindikator, sterilizasyon poşetleri üzerindeki işlemci indikator renk değişikliği kontrol edilir.
Cihazın Temizliği:
Kullanılan Malzemeler;
· Deterjanlı su
· Yumuşak lifsiz bez
· Çelik parlatıcı
Cihazın Temizliği;
· Cihazın iç çemberi her kullanım öncesi nemli bir bez ile silinir.
· Temizlik haftada bir kez yapılır.
· İç çember, kapı kenarları ve çevresi uygun deterjanlı su ile yumuşak lifsiz bir bezle silinir.
· Deterjandan arındırılana kadar durulanır ve kurulanır.
· Kapı contalarına deterjan gelmemesine dikkat edilir.
· Sterilizatörün dış yüzeyleri de aynı şekilde silinir ve kurulanır.
· Dış yüzeyin çelik kısmı çelik parlatıcı ile parlatılır.
· Temizliği yapan tarafından MSÜ Cihaz Temizlik Kontrol Çizelgesi ” doldurulur.
Etilenoksit Gazı Güvenlik Önlemleri Ve Sızıntı Durumunda Yapılması Gereken Uygulamalar;
· Etilenoksit odası kapısı üzerinde Toksik gaz levhası asılı bulundurulur.
· Etilenoksit cihazı üzerindeki görüntülü uyarı doğrultusunda biyomedikal / cihaz üretici firma ile temasa geçilir.Biyomedikal ve üretici firma önerileri doğrultusunda hareket edilir.
· Sterilizatör cihazı boşaltılması sırasında uzun kollu gömlek, eldiven ve gaz maskesi kullanılır.
· Dolu gaz kartujları sağlam metal saklama kutusu içerisinde muhafaza edilir.
· Etilenoksit gaz kaçakları OSHA onaylı sesli ve ışıklı uyarıları olan etilenoksit monitörü ile tespit edilir.
· Etilenoksit monitörü sesli ve ışıklı alarm verdiğinde oda kapısı açılmaz.
· Yakın alanlar boşaltılır.
· Odaya girilebilmesi için alarmın susması gerekir.
· Alarm sustuktan sonra odaya girilir.
· Etilenoksit gazı sızıntısı oluştuğunda “Olağanüstü Durum Eylem Planı” talimatı doğrultusunda hareket edilir.
· Cihaz kalibrasyonu Klinik Mühendisliği Bölümü tarafından yapılır.
Sterilizasyonun Monitorize edilmesi:
Buhar otoklav monitorizasyonu :
· ETS, Bowi&Dick Test adece Buhar Sterilizatörlerde her gün, ilk kullanımdan önce Kimyasal indikatör: Her sette, her pakette Biyolojik indikatör: Her gün ilk yük ile ve inplant içeren malzemeler ile birlikte İşlemci indikatör( Otoklav bandı): Dikdörtgen ve zarf usulu paketlenmiş her set üzerine
ETO sterilizatörümonitorizasyonu :
· Kimyasal indikatör: Her sette , her pakette,
· Biyolojik indikatör: Her yük ile
· İşlemci indikatör( ETO bandı): Dikdörtgen ve zarf usulu paketlenmiş her paket üzerine printer çizelgesi:Her kullanımda
SterilizatörlerinMonitorizasyon kayıtları:
· Biyolojik endikatör ve Bowi&Dickkontrolu cihaz arızası durumlarında arıza giderildikten sonra ilk kullanımlarda tekrar yapılır.
· Buhar sterilizatör Elektronik kontrol testi , Bowi&Dick test sonucu bigisayara kaydedilir
· Sterilizatörlerinmonitorizasyon sonuçları istendiğinde infeksiyon komitesi tarafından görüntülenebilir
· Biyolojik indikatör sonucları 48. saat sonra okunur ve sonuçları aynı form üzerine işlenir.
· Sonuç pozitif ise cihaz kullanım dışı bırakılır.“Tıbbi Cihazlar Arıza Giderme” talimatında tanımlanan esaslar doğrultusunda hareket edilir.
· Geriye dönük o yük ve sonrasında steril edilen tüm malzemeler toplanır.
· Uygulama geçersiz sayılır, yani sterilizasyon işlemi gerçekleşmemiş demektir. “Paketleme” talimatında tanımlanan esaslar doğrultusunda yeniden paketleme yapılır .
· Paketler nemli, kimyasal indikatör geçersiz veya çizelgede normal olmayan bir durum varsa “Tıbbi Cihazlarda Arıza Giderme” talimatında tanımlanan esaslar doğrultusunda hareket edilir.
6 Paketleme makinesi ve kulllanımı talimatı
Amaç: Bir hastanenin Merkezi Sterilizasyon ünitesinde paketleme makinesi kulllanımı ve kontrollleri sırasında yapılması gerekenleri belirlemektir.
Kapsam: Merkezi Sterilizasyon ünitesinde paketleme makinesi kulllanılması temizliği ve kontrollleri için gereken tüm basamakları kapsar.
Uygulamadan sorumlu kişiler: Merkezi Sterilizasyon ünitesinde paketleme cihazını kullanan temizliğini ve kontrollerini yapan kişiler bu talimatı uygulamaktan sorumludur.
UYGULAMA
Kullanım İçin Paketleme makinesinin hazırlanması ve çalıştırılması;
· On düğmesine basılarak cihaz açılır
o Cihaz ayar tuşlarından
o paketleyen kişinin isim ve soyası
o Cihaz ısısı (buhar sterilizatörde ve etilenoksitte steril edilecek paketlerin kapatılması için 180 dereceye ayarlanır)
o Paket sterilizasyon tarihi ve Paket son kullanma tarihi ayarlanır
· Cihaz arızalanması “Tıbbi Cihazlarda Arıza Giderme” talimatı doğrultusunda ilgili birimlere haber verilir.
Paketleme makinesinin temizliği:
Kullanılan Malzemeler;
· Ilık su
· Deterjan
· Yumuşak bez
· Özel temizleme pedi
· Metal parlatıcı
Temizlik Uygulaması;
· Her gün bir kez yapılır.
· Deterjanlı ılık suya batırılmış yumuşak bir bez ile silinir.
· Gerekirse (leke görülürse) temizleme pedi ile ovulur.
· Bir bez ile deterjan giderilene kadar aynı bölgeler durulanır
· Kontrol panelinin tuşların olduğu bölüm ovmadan ve suyu iyice sıkılmış bez ile temizlenir.
· Cihazın dış yüzeyi metal parlatıcı ile parlatılır.
· Temizlik işlemi sonrasında “MSÜ Cihaz Temizlik Kontrol Çizelgesi” üzerindeki bilgiler temizliği yapan çalışan tarafından doldurulur .
7 Merkezi sterilizasyon ünitesi temizliği talimatı
Amaç: Bir hastanesinin Merkezi Sterilizasyon ünitesinin yer ve yüzey temizliği sırasında yapılması gerekenleri belirlemektir.
Kapsam: Merkezi Sterilizasyon ünitesinde alan ve yüzey temizlikleri için gereken tüm basamakları kapsar.
Uygulamadan sorumlu kişiler: Merkezi Sterilizasyon ünitesinde alan temizliği ve yüzey temizliğinin uygulayan kişiler bu talimatı uygulamaktan sorumludur.
UYGULAMA
· MSÜ Bölümü’ndeki alanların temizliği yukarıdan aşağıya, temizden kirliye doğru yapılır.
· Kan ve sekresyon saçılma riski nedeni ile dekontaminasyon alanı yer dışındaki tüm yüzeyler düşük düzey yüzey dezenfektanı ile temizlenir.
· Yer temizliği hastane temizlik şirketi tarafından gerçekleştirilir.
· Temizlik işleminden sonra “MSÜ Temizlik Kontrol Çizelgesi” doldurulur.
Steril Malzeme Depolama alanlarının Temizliği;
· Temizlik için steril depoda malzemenin en az olduğu zaman seçilir.
· Steril depo günde bir kez temizlenir, gerekli görüldüğünde temizlik tekrarlanır.
· Temizlik sırasında ıslandığından, nemlendiğindan şüphe duyulan paket varsa derhal açılarak paketleme odasına gönderilir ve sterilizasyonu sağlanır.
Dekontaminasyon alanının Temizliği;
· Kirli odanın temizliğinde kullanılan temizlik ekipmanı diğer alanların temizliğinde kullanılmaz.
· Orta düzey dezenfektan solüsyon ile günde 2 defa temizlenir, yere dökülen damlayan sıvı olursa veya yer kirlendiyse , aralarda tekrar temizlik yapılır.
· Temizlik solüsyonu kirlendiyse 24 saat dolmadan dökülüp yenisi hazırlanır.
· Duvarlar haftalık temizlik solüsyonu ile silinir
· Her sabah lavabo ve tezgahlar temizlenir ve silinir.
Alet hazırlık bakım ve paketleme ,Tekstil katlama paketleme alanlarının temizliği ;
· Paketleme Odası’nın temizleme sıklığı ve prensipleri Steril Oda ile aynıdır.
· Alet hazırlık tezgahları her sabah yüzey dezenfektan spreyi ile silinir.
8 Merkezi sterilizasyon ünitesi acil durum ve yangın eylem planı
Amaç: Merkezi Sterilizasyon Ünitesi’ ( MSÜ) nde çalışan güvenliğini tehlikeye sokacak durumlara karşı alınması gereken koruyucu önlemleri almak ve yangın durumunda personel tahliyesine ilişkin kuralları belirlemektir.
Kapsam: Merkezi Sterilizasyon Ünitesi’ ( MSÜ) nde çalışan güvenliğini tehlikeye sokacak durumlara karşı alınması gereken koruyucu önlemleri ,yangın durumunda personel tahliyesine ilişkin tüm kuralları kapsar
Uygulamadan sorumlu kişiler: Sterilizasyon ünitesinde çalışan kişiler bu talimatı uygulamaktan sorumludur.
UYGULAMA
Yangın Olmaması İçin Alınacak Önlemler:
· Patlama Zararlarına Yönelik Önlemler: Alkol ve benzeri sıvıların bulunduğu kapların yanına ateş ile yaklaşılmaz ve tüm tehlikeli ve patlayıcı maddeler etiketlenir.
· Yangından korunma hakkında tüm personel düzenli aralıklarla eğitim alır.
· Hastanemizde yangın durumunda kod sistemi kullanılır.
· Önceden görevleri belirlenmiş ekipler tarafından yangına müdahale edilir.
Yangın Durumunda Alınacak Önlemler:
· Anons duyulduktan sonra paniği önlemek amacıyla soğukkanlı davranılır.
· Asansörler kesinlikle kullanılmaz.
· Oksijen tüpleri ve vanaları kapatılır.
· Yangın ortamından uzaklaştırılır.
· Çağrı verilerek ilgili birimlere yangının yeri çeşidi hakkında bilgi verilir.
MSÜ Tahliyesi;
· MSÜ ekip lideri MSÜ sorumlusudur.
· MSÜ çalışanlarının üniteden tahliye edilmesini sağlar.
· Güvenli bölge ve personelin toplanma alanları daha önceden tespit edilir ve MSÜ personeline nereler olduğu konusunda eğitim verilir.
Personelin tahliyesi;
· Yangının yeri ve büyüklüğüne göre değerlendirme yapılarak tahliye prosedürü doğrultusunda MSÜ çalışanlarının tahliyesi sağlanır.
· Personel toplanma yerinde (MSÜ giriş kapısı) çalışma listesi üzerinden tüm elemanların olup olmadığı kontrol edilir.
· Yangın söndürüldükten sonra MSÜ alanları gezilerek durum raporu yazılır.
· Tüm personelin periyodik sürelerde acil durum ve yangın eğitimi almaları sağlanır.
· Tanımlanmış olan tahliye alanlarının kullanımı sağlanır.
· MSÜ alanlarının tahliyesinde Acil çıkışlar kullanılır.
· MSÜ alanlarında bulunan yangın söndürme tüpleri belli dönemlerde kontrol edilerek etiketlenir.
· MSÜ de boşaltılan alanların kapıları kapatılır.
MSÜ ETO olağanüstü durum eylem planı:
Etilenoksit gaz kaçağı alarmı olduğunda olağanüstü tahliye senaryosu doğrultusunda uygulamalar gerçekleştirilir.
Etilenoksit olağanüstü durum tahliye senaryosu;
· Etilen Oksit Sterilizatörü çalışmaktadır.
· E.O cihazı ilk vakum, ısıtma, nemlendirme, gaz sterilizasyonu ve toplam 14 saat havalandırma aşamaları ile sterilizasyonu gerçekleştirir.
· E.O odasında bulunan alarm, gaz sızıntı uyarısı verir.
Alarm uyarısında dikkat edilecek aşamalar:
· Cihaz çalıştırıldıktan 1 – 8. saatler arasında alınan uyarılar.
· (cihazın çalıştırılma saatine bakılmalıdır.)
· Alarm başladığında; alet sayım, kontrol ve paketleme bölümünde uçucu özelliği olan kimyasal madde ile çalışılmıyor ve herhangi bir nedenle yere dökülmemiş olmalıdır.( örn: alkol )
· Bölüm sorumlusu hızla talimatları verir : (Bölüm sorumlusu olmadığı durumlarda shift sorumlusu)
· E.O odasının kapısı kapalımı? ( sürekli kapalı olmalı )
· E.O Koruyucu ekipman çantasını alarak herkes çalışma alanını en yakın çıkış kapısından tahliye etsin!.
· Toplanma yerinde çalışan kişilerin sayıları kontrol edilir.
· Teknik servis ve ilgili birimler aranarak E.O gaz sızıntısı bildirilir.
· MSÜ de alarm’ın susmuş olması E.O sızıntısının devam etmediğini gösterir.
· Alarm sesi bitmeden kesinlikle MSÜ’ye girilmemelidir.
· OR ve katlara hizmet verilemeyecektir.
· Hemşirelik hizmetleri müdürlüğü ve başhekim onayı gerekmektedir.
· Alarm sesi bittikten sonra ; MSÜ çalışanı E.O gaz maskesi ve Koruyucu kıyafetleri giyer.
İçeri giren MSÜ çalışanı ;
· E.O cihazının kapağnı açarak malzemeleri çıkarır.
· E.O odası, tüm yüzey temizliği ve cihazların üst yüzey ve iç temizlikleri yapılır.
· Koruyucu kıyafetleri çıkarıp scrup giysilerini çıkardıktan sonra duş alır.
· MSÜ çalışanları çalışma alanlarına geri döner.
· Bio medikal teknisyeni; E.O odasına girer
· Alarm cihazını kontrol eder.
· E.O cihazını Kontrol panelinde bulunan dijital göstergeden ve E.O proğram çizelgesinden kontrol eder. Bu göstergelerin verdiği uyarı (hata kodu) bilgileri doğrultusunda arızayı giderir.
· E.O cihazı,kontrol paneli ve proğram çizelgesinde uyarı (hata kodu) bulunmuyorsa gaz tahliye borusunun kontrolünü yapar. E.O gaz çıkışı olabilecek diğer nedenlerini araştırarak ileriki aşamalarda üretici firma ile irtibata geçer.
Cihaz içinde bulunan malzemelerin steril kabül edilmesi ve kullanıma verilmesi için;
· Alarm’ın cihaz havalandırmaya geçtikten sonra vermesi ve havalandırma kabininde 12 saat havalandırdıktan sonra kullanıma verilmesi gerekir.
· Alarm cihaz havalandırma aşamasına geçmeden vermişse; E.O cihazında arıza giderildikten sonra ve malzemeler 12 saat havalandırıldıktan sonra tekrar steril edilmelidir.
· Bio medikal teknisyeni ve ilgili firma çalışanı cihaza kullanım onayı verdikten sonra E.O cihazı kullanılır.
9 Sterilizasyon işleyiş süreci talimatı
Amaç: Bir hastanenin Merkezi Sterilizasyon Ünitesi alanları havalandırma, ışıklandırma sıcaklık, nem su vb. fiziki koşulları ekibi, ekibin kıyafetleri, sağlık kontrolleri, eğitim durumunu ve uygulama süreçlerini tanımlamaktır.
Kapsam: Merkezi Sterilizasyon Ünitesi teknik ve mimari donanım ve işletim sistemi hakkındaki tüm olması gerekenleri kapsar
UYGULAMA
Merkezi Sterilizasyon Ünitesi Alanları:
· Hastanenin steril alet ve malzeme kullanan birimlerinden kirlenmiş malzemeleri işlenmek üzere toplayıp tekrar kullanıcıya teslim eden 7 gün 24 saat sürekli hizmet üreten ameliyathane ile bağlantılı bir merkezdir.
· MSÜ’de malzeme akım yönü kirli alandan temiz alana, temiz alandan steril alana doğru ve tek yönlü olup, Dekontaminasyon alanı (Kirli), Bakım Hazırlık ve paketleme alanı (Temiz), Steril depolama alanı (Steril) ve Destek Alanlar olmak üzere şekillendirilmiştir.
Kirli alan:
· Sterilitesi bozulmuş aletlerin üniteye kabul edildiği, alet ve malzemelerin sınıflandırıldığı, temizlendiği ve dekontamine edildiği alandır.
· Dekontaminasyon alanında, ortamda bulunan mikrobik ve parçacık kaynaklı kirlilik yüksek düzeyde olacağı için çevredeki kirleticiler kontrol edilir.
· Dekontaminasyon alanı, işlem bölümünün bütün öteki alanlarından fiziksel olarak ayrıdır.
· Dekontaminasyon alanında: El yıkama lavabosu, alet teslim alma ve kontrol ve kayıt masası, manuel temizlik için küvet ve tezgah, iki kapılı otomatik yıkama makinası, ultrasonik yıkama makinesi, hava ve su tabanca sistemi, manuel dekontaminasyon alanı bulunur.
· Kirli alanda kullanılan malzeme ve solüsyonlar yere en yakın alanda depolanır.
Temiz alan:
· Dekontamine olmuş, temiz alet ve malzemelerin kontrol ve bakımlarının, sterilizasyon için paketlenme işlemlerinin yapıldığı, steril olmak üzere paketlenmiş malzemelerin depolandığı alanı kapsar.
· Steril olacak alet ve malzemelerin beklemesi, yüklenmesi, sıraya girmesi için ayrılmış olan alan dahil olmak üzere buharlı sterilizatörlerin ve bu alan içerisinde ayrı bir bölmede yer alan etilen oksit sterilizatörlerinin bulunduğu alandır.
· Etilen oksit sterilizatörleri ayrı bir odada bulunur.
· Etilenoksitsterilizatörün havalandırılma programı bulunur
· Gaz kontrol dedektörü ve oluşabilecek kaçak durumlarına acil müdahaleye uygun olarak planlanmıştır
· Bölüm yönetici ofisi, temiz alan içerisinde yer alır.
Steril alan:
· Steril ve temiz malzemelerin, kullanıcıya teslim edilmeden önce depolandığı alandır.
· Steril bir malzemenin sterilitesinin kullanım noktasına kadar muhafaza edilmesi önem taşımaktadır. Bu malzemelerin depolandığı bölümlerde kontamine olmamasına önem verilir.
· Steril depolama alanı, sterilizasyon alanına bitişik ve tercihan tek işlevi steril ve temiz malzemelerin saklanması olan ayrı, kapalı ve girişi sınırlandırılmış bir bölümde bulunur.
· Havalandırma sistemi, havanın steril saklama alanından pozitif basınçla dışarı akışını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
· Steril malzeme depolarında malzeme rafları yerden en az 25 cm yukarıda, en üst rafa malzeme konduktan sonra tavana mesafesi en az 15cm olacak şekilde, hava sirkülasyon için duvardan 5 cm öndedir.
· Raflar sabitlenmiştir.
Destek alan:
· Çamaşır ve tekstil hazırlama alanı:
· Çamaşır (tekstil) işlem alanı yeniden kullanılabilir tekstil malzemelerin muayene edildiği, katlandığı, ve paketlere konulduğu oda temiz alan içindedir.
· Hava akışı, aşağı çekişli olup saat başına hava değişimlerinin sayısı (10 hava değişimi/saat), havadaki lif parçacıklarını asgari düzeye indirmeye yeterli düzeydedir.
· Temiz çamaşır depolaması için yeterli alan ve raf, aydınlatılmış bir kontrol masası bulunur.
El yıkama lavaboları
· El yıkama lavabosu kirli alanda ve geçiş noktalarında bulunur.
· Lavaboların yanına sıvı sabun el dezenfektanı ve kağıt havlu aksesuarları bulunur
· Temiz alanda ve kirli alanda ayrıca el dezenfektanı bulunur.
MSÜ havalandırması
· Merkezi Sterilizasyon Ünitesi havalandırması saatte en az 10 hava değişimi sağlar.
· Hava dolaşım sistemi aşağıya çekişli ve hava akımı temiz alanlardan kirli alanlara doğru akar.
· Havalandırma kesintisiz 24 saat çalışır.
MSÜ Sıcaklık ve nem
· Çalışma alanları, personelin rahat çalışmasını sağlayacak sıcaklıktadır.
· Sıcaklık 20-25 oC - ve nem % 40- 75 olması sağlanır.
MSÜ Aydınlatma
· Genel alet kontrol alanının aydınlatmasına ilave olarak mikro cerrahi ve hassas aletler büyüteçli ışıkta kontrolü yapılır.
MSÜ de kullanılan su özelliği
· Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde 24 saat kesintisiz su bulunur.
· Yıkama ve basınçlı su tabancalarından gelen/son durulama suyu yumuşatılmış sudur.
· Yumuşak su elde etmek için hastanede su yumuşatma cihazı kullanılmaktadır.
MSÜ ekibi
· Merkezi sterilizasyon Ünitesi ekibi hemşire, teknisyen ve yardımcı personelden oluşur.
MSÜ Kıyafetleri
· MSÜ personel giysileri giyilmesi ve çıkartılması kolay, rahat, konforlu, kısa kollu bir gömlek ve pantolondan oluşur.
· Tüm ünitede çalışan personel saçları içine alan disposabıl bir kep takar.
· Paketleme aşamasında ciltten olacak dökülmeleri önlemek için uzun kollu gömlek giyilir.
· Dekontaminasyon odasında çalışan personel tüm dekontaminasyon işlemi sırasında saçılma ve sıçramalardan korunmak için koruyucu gözlük ve maske (veya tüm yüzü koruyan siperlik), koruyucu sıvı geçirmez önlük ve eldiven kullanılır.
· Rahat, ayağı destekleyen ve koruyan bir ayakkabı/ önü kapalı terlik giyilir. Terlikler yıkanabilir özelliktedir.
· MSÜ gürültülü ortam olması nedeni ile, ses izolasyonu için kulaklık takılır.
· MSÜ giysileri gün aşırı veya kirlenmesi durumunda hemen değiştirilir.
MSÜ Sağlık kontrolleri:
· İşe yeni başlayan elemanların genel sağlık muayenesine ek olarak rutin kan sayımı ve biyokimyasal incelemeleri, işitme testi yapılır ve sonuçlara göre Hepatit B ve tetanoz aşılamaları uygulanır.
· Sağlık kontrolleri her yıl tekrarlanır.
· Gaz sterilizasyonu yapılan birimlerde çalışanların maruziyet kontrolü için cilt, göz, solunum sistemi, üreme sistemi, hematopoetik sistem kontrolü, nörolojik sistem kontrolü yıllık yapılır. “EO Kullanıcısı Sağlık Kontrol Formu”
· Personel kesici delici alet yaralanmaları yönünden takip edilir.
· Personelin kulaklık kullanması sağlanır.
MSÜ Çalışan eğitimleri görev ve sorumlulukları:
· MSÜ çalışanları aşağıdaki temel bilgileri MSÜ Eğitimde programında alır.
· Personel eğitimi hem teorik ve hem de pratik uygulamalı yapılır.
· Eğitim verilen kişilerin eğitim katılım belgeleri birimde saklanır.
· Çalışan ekibin görev ve sorumluluk tanımlanmıştır.
· MSÜ de yapılan her uygulamanın yazılı bir talimatı oluşturulmuştur.
Eğitim konuları :
· Temel mikrobiyoloji
· İnfeksiyon bulaşma yolları, infeksiyon kontrol önlemleri ve bağışıklama
· El hijyeni
· MSÜ iletişim
· Asepsi, temizlik, dezenfeksiyon, sterilizasyon kuralları
· Teknik ve mimari donanım
· MSÜ alanları, kıyafetler ve sağlık kontrolleri
· Cerrahi alet çeşitleri ve sınıflandırılması
· Temiz ve kirli malzeme transferi
· Dezenfeksiyon uygulamaları
· Dezenfektan solüsyonlar, enzimatikler ve bakım malzemeleri
· Temizlik, dekontaminasyon , alet kurulama ve bakım
· Paketleme materyalleri ve paketleme teknikleri ve cihaz yükleme prensipleri
· Sterilizasyon yöntemleri
· Sterilizasyon işlem aşamaları ve monitörizasyon
· Malzemelerin depolanması, raf ömürleri
· Güvenlik önlemleri
· Validasyon
· Performans testleri ve kayıt sistemi
MSÜ uygulamaları:
· Kontamine alet ve malzemelerin teslim alınması “IT 001 - Alet set ve malzemelerin MSÜ ye teslim edilmesi MSÜ den teslim alınması ” talimatı doğrultusunda yapılır
· Alet ve malzemelerin dekontamine edilmesi “IT 002 - Cerrahi Alet ve malzeme temizliği ve Dekontaminasyon uygulamaları” talimatı doğrultusunda yapılır
· Temizlik ve dezenfeksiyon için kulllanılan cihazların kullanımı
· “IT 003 - Dezenfektör ve ultrasonik yıkama cihazı kullanım ve kontrolü ” talimatı doğrultusunda yapılır
· Alet ve malzemelerin bakım Kontrol ve hazırlığı ve paketlenmesi “IT 004 - Cerrahi alet Bakım , kontrol ve paketleme ” talimatı doğrultusunda yapılır
· Steril edilmesi “IT 005 - Sterilizasyon Uygulamaları ve Kontrolü Talimatı” doğrultusunda yapılır
· Steril malzeme, alet ve alet setinin kullanıcıya teslim edilmesi “IT 001 - Alet set ve malzemelerin MSÜ ye teslim edilmesi MSÜ den teslim alınması ” talimatı doğrultusunda gerçekleştirilir.
· Sterilizasyon poşetleri ile paketleme yaparken kullanılan paketleme makinesinin kullanımı “IT 006 - Paketleme makinesi kullanımı ve kontrolü” talimatı doğrultusunda yapılır.
· MSÜ Alanları temizliği “IT 007 - Merkezi Sterilizasyon Ünitesi Temizliği” talimatı doğrultusunda yapılır.
· MSÜ Çalışan güvenliğini tehlikeye sokacak durumlara karşı koruyucu önlem almak yangın durumunda personel tahliyesi “IT 008 – Merkezi Sterilizasyon Ünitesi Acil Eylem Planı” talimatı doğrultusunda yapılır.